آیا ریشه اختلال اسکیزوفرنی در مغز است؟
سی دی دریا: تعدادی از محققان برزیلی در مطالعه ای از وجود ارتباطی بین عروق مغز و اختلال روانی اسکیزوفرنی خبر دادند.
به گزارش سی دی دریا به نقل از ایسنا و به نقل از تی ان، روان گسیختگی یا اسکیزوفرنی یک اختلال روانی است که با دوره های مداوم یا عودکننده روان پریشانِ مشخص می شود. علایم اصلی آن شامل توهم، هذیان و اختلال تفکر است. علایم دیگر این اختلال عبارتند از کناره گیری اجتماعی، کاهش ابراز عواطف و بی تفاوتی. علایم این بیماری بطور معمول تدریجی بروز پیدا می کنند و در اوایل بزرگسالی شروع شده و در خیلی از موارد هیچ گاه بطور کامل برطرف نمی شوند. حالا نتایج مطالعه ای که توسط پژوهشگران برزیلی انجام شده، نشان میدهد که اسکیزوفرنی ممکنست با تغییراتی در تشکیل عروق در مناطق خاصی از مغز ارتباط داشته باشد.
پژوهشگران دانشگاه ایالتی کامپیناس(UNICAMP)، موسسه تحقیقاتی و آموزشی IDOR و دانشگاه فدرال ریودوژانیرو(UFRJ) در این مطالعه ارتباط بین آستروسیت ها(سلول های سیستم عصبی مرکزی) بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی و تشکیل عروق خونی باریک در مغز را شناسایی نمودند.
اسکیزوفرنی یک اختلال سلامت روان چندعاملی شدید می باشد که حدود یک درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می دهد. علایم شایع این بیماری شامل از دست دادن تماس با واقعیت(روان پریشی)، توهم(مثلاً شنیدن صداها)، هذیان، رفتار حرکتی نامنظم، از دست دادن انگیزه و اختلال شناختی می شود.
در این مطالعه، پژوهشگران بر نقش آستروسیت ها در ایجاد این بیماری تمرکز کردند. این سلول های گلیال، نگهبان سیستم عصبی مرکزی هستند و برای دفاع از آن مهم هستند. آنها عناصر مرکزی واحدهای عصبی عروقی هستند که مدارهای عصبی را با جریان خون یکپارچه می کنند و از نورون ها پشتیبانی می کنند.
نتایج این مطالعه به اهداف درمانی جدید اشاره می کند و درک دانشمندان را از مکانیسم های مولکولی پشت اختلال اسکیزوفرنی ارتقا می دهد.
«دنیل مارتینز د سوزا»(Daniel Martins-de-Souza) از پژوهشگران این مطالعه اظهار داشت: ما نشان دادیم که آستروسیت ها ممکنست در پروسه تغییر ضخامت رگ های خونی مغز دخالت داشته باشند که این امر به نوبه خود ممکنست با کاهش جریان متابولیک در مناطق خاصی از مغز که عاملی کلیدی در اسکیزوفرنی است، همراه باشد. یافته های ما نقش آستروسیت ها را به عنوان یک عنصر مرکزی در بیماری برجسته می کند و نشان میدهد که آنها می توانند هدفی برای درمان های جدید باشند.
در این مطالعه پژوهشگران آستروسیت های مشتق شده از سلول های پوستی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی را با سایر سلول های افراد سالم مقایسه کردند. این بخش از مطالعه در لابراتوار «استیونز رهن»(Stevens Rehen)، محقق موسسه تحقیقاتی و آموزشی IDOR و استاد موسسه زیست شناسی دانشگاه فدرال ریودوژانیرو انجام شد.
برای این منظور، آنها سلول های اپیتلیال بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی و گروه کنترل را باردیگر برنامه ریزی کردند تا به سلول های بنیادی پرتوان القایی(iPSCs) تبدیل شوند. آنها سپس تمایز سلول های بنیادی پرتوان القایی را به سلول های بنیادی عصبی القا کردند که می تواند هم نورون ها و هم آستروسیت ها را بوجود آورد.
تحقیقات قبلی نشان داد که ناهنجاری های مولکولی و عملکردی آستروسیت ها می توانند در پاتوژنز اسکیزوفرنی دخیل باشند. پژوهشگران گفتند: در مطالعه خود، ما این دخالت را با بهره گیری از سلول های بنیادی پرتوان القایی ثابت کردیم. بدون این تکنیک، مطالعه آستروسیت ها به روشی که ما انجام دادیم نا ممکن خواهد بود.
پژوهشگران دو سری آزمایش با آستروسیت های مشتق شده از بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی و افراد سالم انجام دادند. نخستین مورد آنالیز پروتئومیکس بود که در آن تمام پروتئین های موجود در هر نمونه بمنظور تشخیص تفاوت بین دو مجموعه آستروسیت شناسایی شدند. پروتئومیکس(Proteomics) دانش بررسی ساختار و عملکرد پروتئین ها در مقیاس بزرگ است. این واژه را به قیاس ژنومیک(به مدلول دانش بررسی ژن ها) ساخته اند.
پژوهشگران گفتند: در تحلیل و بررسی پروتئوم های سلولی، تغییرات ایمنی در رابطه با آستروسیت ها را مشاهده کردیم. در مورد سلول های بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی، ما همین طور تفاوت هایی را در سطوح سیتوکین های پیش التهابی و چندین پروتئین دیگر پیدا کردیم که نشان دهنده عملکرد رگ زایی در عروق مغزی بود. رَگ زایی پروسه فیزیولوژیکی است که بوسیله آن رگ های خونی جدید از عروق از قبل موجود تشکیل می شوند.
بعد از آنالیز پروتئومی، پژوهشگران آزمایش های عملکردی انجام دادند تا نشان دهند که پاسخ التهابی در آستروسیت های بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی تغییر کرده است و سلول ها موادی ترشح می کنند که بر عروق تأثیر می گذارد. به کلیه پروتئین هایی که در یک سلول در یک زمان مشخص بیان می شود، پروتئوم آن سلول گفته می شود و این پروتئوم است که فاصله بین ژنوم و مکانیسم مولکولی رفتار سلولی را پر می کند.
مدل سیستم عروقی مورد استفاده آنها به عنوان سنجش غشای کوریوآلانتوئیک مرغ(CAM) شناخته می شود. غشای کوریوآلانتوئیک مرغ که از تخم مرغ به دست می آید، شبکه متراکمی از رگ های خونی دارد و به شکل گسترده برای مطالعه رگ زایی استفاده می شود.
رَگ زایی یا آنژیوژنز(Angiogenesis) فرایندی فیزیولوژیکی است که در آن رگ های جدید از رگ های موجود رشد می کنند. در دوران جنینی طی فرایندی به نام واسکولوژنز شبکه رگی اولیه تشکیل می شود. در این پروسه سلول های اندوتلیال بصورت تشکیل از نو از پیش سازهای سلول های اندوتلیالی که آنژیوبلاست نام دارند، شبکه رگی اولیه را به وجود آورده و بعد از آن طی پروسه آنژیوژنز با جوانه زنی رگ های جدید از رگ هایی که قبلاً به وجود آمده اند، شبکه عروقی تکوین می یابد.
پژوهشگران این مطالعه گفتند: به بیان ساده، ما محیط های آستروسیت سازگار شده حاوی تمام مواد ترشح شده توسط این سلول ها را در ناحیه عروقی تخم های بارور شده قرار دادیم. با تکثیر سلول های عروقی، می توان مشاهده کرد که شکل گیری عروق چگونه پیش می رود، برای اینکه عروق تخم مرغ می تواند توسط مواد ترشح شده القا یا مهار شود.
آستروسیت های مشتق شده از بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی، علاوه بر اثرات شان بر عروق، التهاب مزمن را نشان دادند. آستروسیت ها به عنوان تنظیم کننده پاسخ ایمنی در سیستم عصبی مرکزی شناخته شده اند، بدین سبب ممکنست که آنها عروق نابالغ تر یا ناکارآمدتر را بالا برند. آستروسیت های مشتق شده از بیمار اینترلوکین ۸ (IL-۸) بیشتری نسبت به گروه کنترل ترشح می کنند. اینترلوکین ۸ یک عامل پیش التهابی است و گمان می رود که عامل اصلی اختلال عملکرد عروقی در رابطه با اسکیزوفرنی باشد.
بگفته نویسندگان، یافته ها نقش رشد عصبی در اسکیزوفرنی را تقویت می کند و به وضوح نشان میدهد که آستروسیت ها به عنوان عامل واسطه نقش مهم دارند. علایم بیماری به طور معمول در بزرگسالی ظاهر می شود، اما همانطور که مطالعه ما نشان می دهد، سلول های گلیال این بیماران از ابتدا متفاوت بوده و بر رشد عصبی جنین تأثیر می گذارد. تمایز و شکل گیری مغز هر دو تغییر می کنند. بنابراین، ممکنست تغییر سیستماتیک عروق به ناهنجاری اولیه مدار مغز منجر شود و این به نوبه خود به اسکیزوفرنی در آینده منجر شود.
نکته دیگری که در مقاله به آن اشاره شد این است که آستروسیت ها چقدر در اختلالات عصبی اهمیت دارند. نقش سلول های گلیال همچون آستروسیت ها، نه فقط در اسکیزوفرنی بلکه در اختلالات عصبی بطور کلی کشف شده است. دیدگاه غالب در گذشته این بود که پژوهشگران باید روی نورون ها تمرکز کنند. مارتینز دسوزا اظهار داشت: دید و درک ما از این بیماری درحال گسترش است.
این مطالعه توسط بنیاد تحقیقات سائوپائولو حمایت شد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب