پیگیری مهر از اجرای سند صیانت از كودكان؛
کنترل والدین بر نحوه دسترسی فرزندان به اینترنت امکان پذیر شد
در جهت تکالیفی که سند صیانت از کودکان درفضای مجازی برعهده وزارت ارتباطات گذاشته، ایده نشان دوستدار خانواده برای اعطا به پلت فرم ها و عرضه دهندگان خدمات سایبری امن، در دستورکار قرارگرفت.
خبرگزاری مهر - گروه دانش و فناوری؛ معصومه بخشی پور: با گذشت یک سال از تصویب «سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی» که در جهت تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات توسط شورایعالی فضای مجازی ابلاغ گردیده است، اقدام ملی برای حفاظت از کودکان در مقابل صدمه های احتمالی فضای مجازی، در دستور کار نهادها و دستگاههای متولی قرار گرفته است. این سند با هدف ارتقای بهره برداری از فضای مجازی و صیانت از خردسالان، کودکان و نوجوانان تدوین و تصویب شده و در آن وزارت خانه هایی مانند فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش، ارتباطات و فناوری اطلاعات، کار و رفاه اجتماعی، اطلاعات، امورخارجه و صنعت، معدن و تجارت و هم نهادهایی مانند قوه قضاییه، دادستانی، نیروی انتظامی و پلیس فتا، سازمان صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامی، مرکز مدیریت حوزه های علمیه، سازمان بسیج مستضعفین، مرکز ملی فضای مجازی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مسئولیت دارند. فراهم سازی فضای مجازی مناسب ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان در قالب فرهنگ اسلامی- ایرانی و جلوگیری از صدمه های احتمالی آن در یک محیط صیانت شده، با تکیه بر تأمین زیست بومی بر بستر شبکه ملی اطلاعات که در آن سطح مشخصی از دسترسی به اطلاعات و ارتباطات بر حسب سن، جنس و دیگر خصوصیت های فرهنگی و اجتماعی این قشر تعریف شده باشد، همچون سیاست های کلان این سند است. در این سند تاکید بر این است که محیط صیانت شده ای ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان با محتوای متنوع و جذاب و قابلیت پاسخگویی به نیازهای ضروری ارتباطی و محتوایی آنها ایجاد شود. این محیط می تواند به آگاه سازی، هوشیار سازی و توانمندسازی اولیا و مربیان و ایفای نقش محوری خانواده در هدایت، حمایت و مراقبت کودکان بیانجامد. رده بندی کلیه محتوا و خدمات متناسب با سن، جنسیت و خصوصیت های جسمی و فرهنگی کودکان و نوجوانان و هم تأمین اطمینان و اعتماد و تشویق ساماندهی و مشارکت محوری بخش غیر دولتی فعال در عرضه محتوا و خدمات سالم مفید و ایمن ویژه این قشر، از دیگر سیاست های کلان این سند است. رده بندی محتوا و خدمات متناسب با سن، جنسیت و خصوصیت های جسمی و فرهنگی کودکان و هم ساماندهی و مشارکت محوری بخش غیردولتی فعال در عرضه محتوا و خدمات سالم مفید و ایمن ویژه این قشر، از سیاست های کلان سند صیانت از کودکان در فضای مجازی است در این سند بر مقابله قضایی و انتظامی کارآمد با بزهکاران، مجرمان و تهدید کنندگان امنیت خردسالان، کودکان و نوجوانان در فضای مجازی تاکید شده است؛ ارتقای سواد فضای مجازی و مهارت افزایی به این قشر جهت استفاده کارآمد و هدفمند از فضای مجازی و هم مراقبت روانی و اجتماعی از آنها در مقابل صدمه های ناشی از فضای مجازی، سیاست دیگری است که این سند بر آن تاکید دارد. مطابق با این راهبرد، علاوه بر ساماندهی و مشارکت محوری بخش غیر دولتی در این فضا، باید از ظرفیت نوجوانان در تولید و توزیع خدمات و محتوای سالم در فضای مجازی با ایجاد مشوق های لازم و پیشگیری از انحصار، استفاده گردد. توسعه همکاریهای بین المللی در حوزه فضای مجازی سالم و مفید و ایجاد ساز و کار فنی و قانونی برای جلوگیری از مخاطرات این فضا از دیگر تأکیدات این سند است که در چارچوب سیاست های کلان مطرح گردیده است. دسترسی کودکان به فضای مجازی قاعده مند می شود دسترسی قاعده مند کودکان و نوجوانان در فضای مجازی همچون اصولی است که تقریباً اغلب کشورها با عنایت به گسترش فضای مجازی بر آن اتفاق نظر دارند و برچسب گذاری و تعیین سطح دسترسی مختص کودکان و نوجوانان متناسب با سن آنها در کنار آموزش موضوعات در رابطه با فضای مجازی و تفهیم مزایا و مخاطرات آن برای کودکان، از دغدغه های مهم جهانی به حساب می آید. بنابراین مبحث افزایش آگاهی و توانمندسازی کودکان و نوجوانان از راه آموزش سواد دیجیتال و ایمنی آنلاین در دستور کار و سرفصل دروس مدارس خیلی از کشورها قرار دارد. همینطور کشورهای مختلف در صدد تدوین قوانین مختلف برای ضابطه مند کردن این فضا هستند.
برای مثال طرح قوانین منطبق سازی اینترنت برای کودکان در کشور انگلیس از سال ۲۰۲۰ در حال اجرا می باشد و مطابق با آن خیلی از پلت فرم های حاضر در بازار این کشور، ملزم به ایجاد تغییراتی اساسی در نحوه تعامل خود با کاربران کودک شده اند. هدف از این قانون، حفظ حداکثری امنیت آنلاین و محافظت از حریم خصوصی کودکان و نوجوانان عنوان شده است. کشوری مانند آمریکا هم قوانین مستقلی مثل قانون کوپا و سپپا دارد که در آنها میزان دسترسی به اینترنت برای رده های سنی مختلف کودکان و نوجوانان مشخص و محدود شده است. قانون کوپا در جهت پشتیبانی از حقوق کودکان در فضای مجازی، دسترسی کودکان زیر سن قانونی را به موارد صدمه رسان در اینترنت محدود می کند و قانون سیپا هم در ارتباط با سیاست ایمنی اینترنت در مدارس و کتابخانه های این کشور و محدودیت دسترسی به اپلیکیشن ها می شود. اتحادیه اروپا هم به منظور بهره گیری بهتر کودکان از اینترنت، استراتژی با نام «اینترنت بهتر برای کودک» دارد که هدف آن عرضه مهارت ها و ابزارهای دیجیتالی به کودکان برای بهره مندی کامل و ایمن از اینترنت عنوان شده و بر تولید محتوای آنلاین خلاقانه و آموزشی برای کودکان و همینطور همرسانی تجربه های آنلاین مثبت برای کودکان خردسال تاکید دارد. در همین حال بهره گیری از تنظیمات حریم خصوصی متناسب با سن با استفاده از نرم افزارهای کنترل های والدین و همینطور توجه به رتبه بندی سنی و طبقه بندی محتوا، در زمره راهکارهای عملی سند استراتژیک کمیسیون اروپا عنوان شده است. در کشور هند قانونی برای محافظت از حقوق کودکان در سال ۲۰۲۰ به تصویب رسیده که بر مبنای آن بارگذاری و نصب برخی اپلیکیشن ها به دلیل نگرانی از سوءاستفاده از آنها برای ترویج هرزه نگاری کودکان، ممنوع می باشد. در کشور ایرلند هم شرکتهای فناوری عرضه دهنده خدمات آنلاین باید رضایت والدین را برای خدمت رسانی به کودکان جلب کنند و روش های فنی و دقیقی را برای کسب اطمینان از درج سن واقعی کودکان در سایت های خود به کارگیرند. در بلژیک و برخی کشورهای دیگر اتحادیه اروپا هم از عرضه اپلیکیشن هایی که دسترسی به گوشیها و تبلت های کودکان و کنترل آنها توسط والدین را ممکن کند، حمایت می شود. باآنکه در ایران هنوز قوانین ویژه و به روزی در ارتباط با فضای مجازی کودک و هرزه نگاری در این فضا وجود ندارد، اما تصویب سند صیانت از کودکان در فضای مجازی در شورایعالی فضای مجازی که حکم قانون را دارد، تا حدودی این خلأ را پر کرده و در صورت پیاده سازی کامل آن، میتوان به ضابطه مند شدن فعالیت کودکان و نوجوانان در فضای مجازی امیدوار بود. نقش وزارت ارتباطات در اجرای سند صیانت از کودکان در فضای مجازی همانطور که گفته شد یکی از دستگاههای متولی و مسئول در پیاده سازی سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است و این وزارت خانه در بخش اقدامات کلان این سند، نقش کلیدی و مسئولیت هایی همچون ایجاد زیرساخت هارا برعهده دارد.
مهدی سالم، مشاور وزیر ارتباطات در گفتگو با خبرنگار مهر، در تشریح اقداماتی که تابحال وزارت ارتباطات در مورد پیاده سازی سند صیانت از کودکان در فضای مجازی انجام داده است، عنوان کرد: بند «ب» ماده ۴ این سند که در ارتباط با اقدامات کلان و تقسیم کار ملی برای ایجاد محیط صیانت شده است، بر ایجاد زیرساخت و خدمات پایه و پیشران ویژه محیط های صیانت شده مجازی، شامل احراز هویت، امکان دسترسی طبقه بندی شده، امکان نظارت اولیا، گزارش دهی، خدمات پرداخت و مقررات گذاری برای ترغیب دارندگان پروانه های عرضه خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات به توسعه زیرساخت و خدمات پایه در این محیط، تاکید دارد که باید توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات صورت گیرد. وی اظهار داشت: در این حوزه تابحال عرضه سیمکارت های اختصاصی کودک و نوجوان با امکان دسترسی کاربران به محتوا و وبسایت ها بر مبنای فهرست های از پیش تعیین شده، صورت گرفته است. همینطور امکان تبدیل سیمکارت های عادی به سیمکارت های کودک و نوجوان، از راه کدهای دستوری با مدیریت والدین توسط اپراتورها از دیگر خدماتی است که مطابق با این تکالیف پیاده سازی شده است. سالم اظهار داشت: در بند «ج» ماده ۴ این سند که در ارتباط با توسعه محتوا و خدمات رده بندی شده می شود هم وزارت ارتباطات مسئولیت دارد. به نحوی که در بخش ۴-۵ این بند، پشتیبانی از توسعه نرم افزارها و سخت افزارهای بومی مورد نیاز محیط صیانت شده شامل جویشگر ایمن، نرم افزارهای نظارت اولیا و تبلت های دانش آموزی، به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری واگذار شده که باید با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات پیگیری شود. وی افزود: در این خصوص «توسعه و انتشار نرم افزارهای کنترل والدین» (پرنتال کنترل) با هدف کنترل و نظارت والدین بر زمان استفاده و نحوه دسترسی فرزندان به اینترنت و برنامه های کاربردی انجام شده است. همینطور تولید تبلت مخصوص کودکان با امکان مدیریت، نظارت و تنظیم نحوه استفاده و سطح دسترسی فرزندان به امکانات، برنامه ها و اینترنت، از دیگر اقداماتی است که در چارچوب وظایف وزارت ارتباطات صورت گرفته است. سخنگوی وزارت ارتباطات با اشاره به اینکه ردیف ۴-۹ در بند «د» ماده ۴ این سند که در ارتباط با حمایت و مراقبت می شود، راه اندازی خط تماس اضطراری ویژه جرایم ضد خردسالان، کودکان و نوجوانان در فضای مجازی و دریافت گزارشات به صورت سریع و آسان و در ارتباط با دیگر مراجع و ضابطان ذیصلاح برای مداخله، جلوگیری از وقوع جرم، تعقیب مجرمان و پشتیبانی از افراد صدمه دیده را به نیروی انتظامی تکلیف کرده که در این بند هم وزارت ارتباطات و وزارت کار باید همکاری داشته باشند. وی خاطرنشان کرد: در این خصوص وزارت ارتباطات آمادگی لازم برای تخصیص امکانات و زیرساخت ایجاد خط تماس اضطراری ویژه کودکان و نوجوانان را جهت بهره برداری نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران دارد و آماده همکاری با سایر نهادها همانند سازمان بهزیستی و بخش های غیردولتی است. وزارت ارتباطات آمادگی لازم برای تخصیص امکانات و زیرساخت ایجاد خط تماس اضطراری ویژه کودکان و نوجوانان جهت بهره برداری نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران را دارد و آماده همکاری با سایر نهادها همانند سازمان بهزیستی و بخش های غیر دولتی است به قول سالم، در صورت اعلام آمادگی وزارت آموزش و پرورش در تأمین نیروی مشاور و پاسخگو و فراهم شدن مکان کال سنتر (مرکز تماس)، مشکلی برای در اختیار قرار دادن خط تلفن سه شماره ای هم در این خصوص وجود ندارد. مشاور وزیر ارتباطات ضمن اشاره به ردیف ۴-۱۰ بند «د» ماده ۴ این سند که در آن بر تقویت دفتر پشتیبانی از اطفال و نوجوانان قوه قضاییه، مبحث قانون پشتیبانی از اطفال و نوجوانان و کوشش برای شناسایی، پیگیری و مقابله با وضعیت های مخاطره آمیز، سوءاستفاده در تبلیغات و جرایم ضد خردسالان، کودکان و نوجوانان و دسترسی به خدمات و محتوای ناهنجار در فضای مجازی تاکید گردیده است، افزود: این بند هم باید با همکاری وزارت خانه های کار (سازمان بهزیستی)، ارتباطات و فرهنگ و نیروی انتظامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اجرایی شود. وی ادامه داد: در این حوزه وزارت ارتباطات با حضور در جلسات مشورتی و کارشناسی بین نهادی به میزبانی قوه قضاییه، اهتمام لازم به منظور عرضه خدمات و زیرساخت های مورد نیاز در جهت پشتیبانی از حقوق اطفال و نوجوانان را داشته و در این خصوص آماده ادامه همکاری و مشارکت است. وی اظهار داشت: مطابق بند «ه» ماده ۴ این سند که در ارتباط با فرهنگ سازی و ارتقای سواد فضای مجازی می شود در ردیف ۴-۱۳، همکاری وزارت ارتباطات برای اطلاع رسانی، آموزش سواد فضای مجازی و ترویج محتوا و خدمات موجود در محیط مجازی صیانت شده و نحوه استفاده از امکانات تعبیه شده در این محیط با همکاری سازمان صدا و سیما و وزارت آموزش و پرورش آمده است. سالم به برگزاری جشنواره وب سری و فیلم کوتاه در این خصوص اشاره نمود و افزود: راه اندازی نهضت تولید محتوای مناسب با شیوه شتابدهی، معرفی مفهوم وب سری در فضای مجازی بعنوان مهم ترین ژانر تولید محتوا در فضای مجازی به تولیدکنندگان و توزیع کنندگان محتوا، معرفی ۹۰ فیلم برگزیده و تولید ۲۵۰ قسمت وب سری و همینطور ایجاد ۲۵ گروه کسب و کار در حوزه محتوای کودکان و نوجوانان که در زیست بوم محتوای ویژه کودکان و نوجوانان تأثیرگذار خواهند بود، همچون اقدامات وزارت ارتباطات در مورد این تکالیف است. سخنگوی وزارت ارتباطات با اشاره به اینکه الگوی موفقی از نحوه شتابدهی در عرصه تولید محتوا بوجود آمده است که از این پس مورد استفاده و استناد سایر شتابدهنده های کشور قرار خواهد گرفت و اظهار داشت: تشویق تولیدکنندگان محتوا برای ورود به عرصه تولید محتوا برای کودکان و نوجوانان ایرانی و نظرخواهی از کودکان و نوجوانان و آشنایی با علاقه مندی های آنها برای تولید محتوا، از دیگر اقدامات وزارت ارتباطات است. وی به اقدامات مختلف انجام شده در این حوزه همچون راه اندازی پرتالی جهت معرفی راهکارهای مراقبت از کودکان در فضای مجازی هم اشاره نمود و به خبرنگار مهر اظهار داشت: بند «و» ماده ۴ این سند هم بر تعاملات بین المللی تاکید دارد و به وزارت ارتباطات در اینباره هم تکالیفی محول شده است. سالم ضمن اشاره به تکالیف ردیف ۴-۱۶ این بند در خصوص تعامل مؤثر و هم افزا با کشورها، سرویس دهندگان خارجی و نهادهای بین المللی به منظور رعایت استانداردها و معیارهای جمهوری اسلامی ایران که باید توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و با همکاری وزارت خانه های امور خارجه، فرهنگ، صمت و قوه قضاییه صورت گیرد، اظهار داشت: در این خصوص ایران در رخداد بین المللی روز اینترنت امن ( Safer Internet Day ) که هر سال در دومین روز از دومین هفته دومین ماه سال برای دومین رده سنی ۹-۱۸ سال در بیشتر از ۲۰۰ کشور برگزار می شود، حضوری پررنگ دارد و گزارشات این رویداد در مجامع بین المللی عرضه می شود. مشاور وزیر ارتباطات با تکیه بر این که اهمیت فضای ایمن سایبری در ایران همواره مورد توجه بوده و گروه ها و مجموعه های مختلفی روی آن کار کرده اند که گزارش این اقدامات به صورت سالانه در همایش های بین المللی همچون WSIS مطرح می شود، تصریح کرد: توجه ویژه دولت سیزدهم به خانواده سبب شد تا رویداد جهانی جامعه اطلاعاتی (WSIS) را با کمی تغییرات و با عنوان «روز خانواده و فضای مجازی» تعریف نماییم و در این روز اهتمام جدی دولت را بر « سالم سازی محتوای فضای مجازی » بخصوص برای خانواده ها نشان دهیم. سالم افزود: در این خصوص ایده «طراحی و معرفی نشان دوستدار خانواده» برای اعطا به محصولات، سکوها و پلت فرم ها و هم سرویس دهندگان خدمات سایبری امن، در نظر گرفته شده است که امسال به معرفی شاخصهای آن خواهیم پرداخت و در سالهای آتی جشنواره ای در این خصوص برگزار خواهیم کرد. به گزارش سی دی دریا به نقل از مهر، بررسی پیاده سازی تکالیف وزارت ارتباطات در مورد سند فوق نشان داده است که باآنکه این وزارت خانه در مدت زمان یکسال، گام هایی در جهت اجرای سازوکار این سند برداشته است اما هنوز برای مواردی همچون «تعامل مؤثر و هم افزا با کشورها، سرویس دهندگان خارجی و نهادهای بین المللی»، «حمایت از توسعه نرم افزارها و سخت افزارهای بومی مورد نیاز محیط صیانت شده شامل جویشگر ایمن، نرم افزارهای نظارت اولیا و تبلت های دانش آموزی» و «ایجاد زیرساخت برای خدمات پایه و پیشران شامل احراز هویت و امکان دسترسی طبقه بندی شده»، کار بیشتری باید صورت گیرد. ازاین رو به نظر می رسد باید روند پرداختن به این موضوعات با هدایت وزیر ارتباطات و تقسیم کار میان زیرمجموعه های مرتبط در وزارت ارتباطات، شتاب گیرد. خبرگزاری مهر را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
منبع: سی دی دریا
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب